Α.΄ Περίοδος

Θέμα:  «Προβλήματα συμπεριφοράς και διαπροσωπικές σχέσεις στο πολυπολιτισμικό σχολείο», ενδοσχολικό επιμορφωτικό σεμινάριο 15 ωρών στο πλαίσιο της δράσης 4 «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της σχολικής κοινότητας», του προγράμματος «Εκπαίδευση αλλοδαπών και Παλιννοστούντων μαθητών». 18&19 Ιανουαρίου 2013

Επιμορφώτρια: Λαμπρινή-Λίνα Φρόση, Εκπαιδευτικός ? Ψυχολόγος

Περίληψη

Βελτιώνοντας την επικοινωνία και τις διαπροσωπικές σχέσεις στο σχολείο

Στο σεμινάριο, το οποίο θα έχει χαρακτήρα εργαστηρίου, θα συζητηθούν προβλήματα διαπροσωπικών σχέσεων των εμπλεκομένων στην εκπαιδευτική διαδικασία μερών (μαθητών/τριών ? δασκάλων ? γονέων) και θα αναζητηθούν τρόποι αντιμετώπισής τους. Επιπλέον, βασικό στόχο του σεμιναρίου αποτελεί η εξοικείωση των συμμετεχόντων/ουσών με δεξιότητες επικοινωνίας, μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, αλλά και από την παρουσίαση – συζήτηση ανάλογων τεχνικών, όπως είναι η ενεργητική ακρόαση, η αναγνώριση συναισθήματος, η κατανόηση και αξιοποίηση της γλώσσας του σώματος, καθώς και τεχνικές διαχείρισης θυμού και άσκησης κριτικής.

Προβλήματα συμπεριφοράς και επιθετικότητα στο σχολείο: αίτια, μορφές και διαχείρισή τους

Ο όρος προβλήματα συμπεριφοράς αφορά την ευρύτερη κατηγορία των δυσκολιών προσαρμογής, της ακατάλληλης δηλαδή, αναποτελεσματικής ή αποτυχημένης προσπάθειας ενός παιδιού να προσαρμοστεί ομαλά στις απαιτήσεις του σχολικού περιβάλλοντος. Οι δυσκολίες αυτές συχνά προκαλούν τη δυσφορία του παιδιού, μειώνουν τη λειτουργικότητά του και καθυστερούν την επίτευξη των αναπτυξιακών του στόχων. Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς είναι αναγκαία η ενεργός συμμετοχή των εκπαιδευτικών, η οποία μπορεί να λαμβάνει τη μορφή παρεμβατικών δραστηριοτήτων. Κάτι τέτοιο βεβαίως προϋποθέτει την εξοικείωση των εκπαιδευτικών με αντίστοιχες πρακτικές και τεχνικές, οι οποίες μπορούν να ενταχθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Η επιθετικότητα και η βία αποτελούν κομμάτι των εμπειριών του σχολείου, που παρεμποδίζει την απρόσκοπτη λειτουργία του, ενώ δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ των μαθητών, αλλά και στις σχέσεις των μαθητών/τριών με τους καθηγητές/τριές τους. Λίγοι είναι αυτοί που εκδηλώνουν την επιθετικότητά τους, αλλά πολύ περισσότεροι αυτοί που την υφίστανται ή είναι μάρτυρές της. Η επιθετική-βίαιη συμπεριφορά μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Τέτοιες είναι η σωματική, η σεξουαλική, η λεκτική και η ψυχολογική βία, ο βανδαλισμός, αλλά και ο εκφοβισμός-θυματοποίηση κάποιων παιδιών (Olweus, 1993; Rigby, 1996). Όποια κι αν είναι η μορφή της βίας που ασκεί ο θύτης προς το θύμα, δεν παύει να αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του δικαιώματος όλων των παιδιών να πηγαίνουν στο σχολείο χωρίς να φοβούνται ότι κάποιος συμμαθητής τους θα προσπαθήσει να τους εξευτελίσει, να τους επιβληθεί με τη βία ή να τους ταπεινώσει (Μόττη-Στεφανίδη & Τσέργας, 2000).

Η εισήγηση θα εστιάσει στα αίτια και τις ερμηνευτικές προσεγγίσεις της επιθετικότητας, τις μορφές που αυτή παίρνει στο σχολικό πλαίσιο και στους τρόπους με τους οποίους μπορούν οι εκπαιδευτικοί να τη διαχειριστούν, τόσο σε επίπεδο πρόληψης, όσο και σε επίπεδο αντιμετώπισής της, εφόσον εκδηλωθεί.

Β.΄Περίοδος

 Θέμα: «Προβλήματα συμπεριφοράς και κοινωνικής ένταξης στο πολυπολιτισμικό σχολείο», ενδοσχολικό επιμορφωτικό σεμινάριο 15 ωρών στο πλαίσιο της δράσης 4 «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της σχολικής κοινότητας», του προγράμματος «Εκπαίδευση αλλοδαπών και Παλιννοστούντων μαθητών».19&20 Απριλίου 2013

Επιμορφώτρια: Βασιλική Μπρουσκέλη, Ψυχολόγος Υγείας-Λέκτορας στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

Περίληψη

Τα προβλήματα διαχείρισης του θυμού, των συγκρούσεων αλλά και των αρνητικών συναισθημάτων του παιδιού αποτελούν θέματα συζήτησης του σεμιναρίου. Συγκεκριμένα, θα συζητηθούν οι αποδεκτοί και μη τρόποι έκφρασης θυμού και οι στρατηγικές διαχείρισής του, οι στρατηγικές επίλυσης συγκρούσεων και διαχείρισης της μη επιθυμητής συμπεριφοράς, με απώτερο στόχο την προαγωγή της ηθικής συμπεριφοράς και όχι απλώς την πειθαρχία. Επιπλέον, θα αναλυθεί η σημασία της αναγνώρισης και αποδοχής των συναισθημάτων των άλλων και θα δοθεί έμφαση στο ρόλο του εκπαιδευτικού- καλού διαχειριστή στην προσπάθεια ενίσχυσης της θετικής συμπεριφοράς. Προκειμένου να επιτευχθεί η αποτελεσματική μελέτη των θεμάτων που θα θιγούν, θα παρουσιαστούν εφαρμοζόμενα προγράμματα ανάπτυξης προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων με τη βοήθεια των βιωματικών μεθόδων και θα δοθούν σχετικά παραδείγματα.

Επιπλέον, θέματα συζήτησης θα αποτελέσουν τόσο η επιθετικότητα εν γένει όσο και ειδικά ο σχολικός εκφοβισμός, ως μία βασική μορφή επιθετικότητας στο σχολείο. Όσον αφορά την επιθετική συμπεριφορά των παιδιών, έμφαση θα δοθεί στο ρόλο των «σημαντικών άλλων» και της προσωπικότητας του παιδιού. Θα συζητηθούν τα βαθύτερα αίτια με απώτερο στόχο την εύρεση αποτελεσματικών παρεμβάσεων καθώς και οι δυνατότητες ?αλλά και τα όρια- πρόληψης και αντιμετώπισης της επιθετικότητας στο σχολείο. Θα μελετηθούν περιπτώσεις- παραδείγματα ώστε να προκύψουν προβληματισμοί και να προταθούν λύσεις που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενός σύγχρονου πολυπολιτισμικού σχολείου.

Οι μορφές του σχολικού εκφοβισμού, η διάκρισή του από άλλες μορφές επιθετικότητας, οι παράγοντες που ευνοούν την εμφάνισή του, οι συμμετοχικοί ρόλοι των μαθητών που εμπλέκονται και τα χαρακτηριστικά θύματος και θύτη είναι μεταξύ των θεμάτων που θα συζητηθούν. Επιπλέον, θα αναλυθεί ο ρόλος της συνεργασίας μεταξύ σχολείου και οικογένειας στην πρόληψη και στη δημιουργία αποτελεσματικών παρεμβάσεων .

Τέλος, θα συζητηθεί ο ρόλος της αποτελεσματικής εργασίας και συνεργασίας στην ομαλή κοινωνική ένταξη των μαθητών σε αυτό. Θα δοθεί έμφαση στην παρουσίαση των προϋποθέσεων για αποτελεσματική διαπολιτισμική εκπαίδευση και στο ρόλο της ανάπτυξης της αυτοεκτίμησης στους μαθητές του πολυπολιτισμικού σχολείου και θα συζητηθούν οι ανάγκες και τα προβλήματα των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Καθ? όλη τη συνεργασία θα χρησιμοποιηθούν παραδείγματα από την εκπαιδευτική πρακτική, θα παρουσιαστούν μελέτες περίπτωσης, θα χρησιμοποιηθούν βιωματικές ασκήσεις για την επίλυση περιστατικών, θα αξιολογηθούν προγράμματα παρέμβασης και θα συζητηθούν προτάσεις για χειρισμό ανάλογων περιστατικών από τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς.