Ευχαριστώ που με δεχτήκατε στο σχολείο σας και ευχαριστώ εκ των προτέρων που θα είστε αρκετά ήρεμοι ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε μια μικρή κουβέντα.
Βέβαια δε θα σας διηγηθώ την ιστορία όπως στις μικρότερες τάξεις. Είμαι στη διάθεσή σας για οτιδήποτε θα θέλατε να με ρωτήσετε.
ΕΡ. Πείτε μας λίγα λόγια για την οικογένειά σας.
Κ. Πρωτοψάλτου: Η οικογένειά μου έχει τον άντρα μου, που τον λένε Χρήστο, και κάνει πολύ μεγάλη υπομονή, όταν γράφω ιστορίες κάθε τρεις και λίγο του λέω: «Να σου διαβάσω κάτι». Εκείνος αφήνει ό,τι κάνει εκείνη την ώρα και κάθεται και ακούει και μου λέει τη γνώμη του.
Και τα παιδιά μου, από τα οποία ξεκίνησαν οι ιστορίες, ο Νίκος και ο Γιάννης. Ο Νίκος, που αυτή τη στιγμή είναι 23 χρόνων και ο Γιάννης 18. Ο Γιάννης φέτος δίνει πανελλήνιες. Ο Νίκος έφυγε στην Πολωνία πριν από λίγο καιρό. Είναι φοιτητής εκεί με ένα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών, με το Erasmus, που το συστήνω ανεπιφύλακτα. Είναι μια πάρα πολύ καλή ευκαιρία να ζήσεις λίγο χρόνο μακριά από τη χώρα σου και να δεις πώς ζουν και κάποιες άλλες χώρες.
ΕΡ. Όταν ήσασταν μικρή διαβάζατε βιβλία;
Κ. Πρωτοψάλτου: Σαν τρελή. Περνούσα περίπου όσο χρόνο περνούσα μέσα στο σπίτι, περνούσα και στη βιβλιοθήκη, η οποία τότε δεν ήταν ούτε όπως είναι τώρα ούτε εκεί που είναι τώρα. Ήταν στη διαδρομή μου από το σχολείο στο σπίτι. Οπότε πάντα έτρωγα μια ώρα γυρίζοντας από το σχολείο.
ΕΡ. Πώς ξεκινήσατε να γράφετε;
Κ. Πρωτοψάλτου: Κάποια στιγμή πριν περίπου 20 χρόνια, όταν τα δικά μου παιδιά ήταν μικρά, τους άρεσε να διαβάζουμε ιστορίες και να λέμε ιστορίες, κάποια στιγμή μάλλον είχαμε εξαντλήσει όλες τις ιστορίες που είχαμε στο σπίτι μας και ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε εμείς δικές μας.
Με μια λέξη που έλεγε ένα παιδί ή μια πρόταση εγώ ξεκινούσα να φτιάχνω μια ιστορία. Κάπως έτσι ξεκίνησε η γραφή των ιστοριών. Κάποιες από αυτές δεν ήταν αρκετά καλές, κάποιες ήταν καλούτσικες, που άρεσαν στα παιδιά μου. Αυτές άρχισα να τις χρησιμοποιώ και στον παιδικό σταθμό. Τα παιδιά εκεί ήταν περίπου στην ίδια ηλικία. Από αυτές οι πιο καλές, τελικά, κατάφεραν να γίνουν βιβλίο. Μέχρι αυτή τη στιγμή έχουν εκδοθεί 5 βιβλία για παιδιά από 3-4 μέχρι την ηλικία 8 -9 ετών.
ΕΡ. Πότε γράψατε το πρώτο σας βιβλίο;
Κ. Πρωτοψάλτου: Θα τρομάξετε αν σας πω πόσα πίσω. Ήταν , λοιπόν, …τα έγραφα περίπου το 2001 και εκδόθηκαν το 2008. Την ιστορία την έγραψα για να την πω με τα παιδιά μου. Για να περάσει από τη διαδικασία από καλούτσικη ιστορία να αποφασίσουμε ότι είναι μέσα στις καλές και να πει ένας εκδοτικός οίκος μμμ… είναι αρκετά καλή για να γίνει βιβλίο θέλει πολύ καιρό.
ΕΡ. Πόσο χρόνων γράψατε το 1ο σας βιβλίο σας;
Κ. Πρωτοψάλτου: Γύρω στα 26 -27. Χωρίς να υπολογίζουμε τις άλλες τις ιστορίες που έγραψα και σκέφτηκα όταν ήμουν στην ηλικία σας.
Ερ. Πώς σκεφτήκατε να εκδώσετε το πρώτο σας βιβλίο;
Κ. Πρωτοψάλτου: Όταν αρκετοί άνθρωποι μου είπαν ότι η ιστορία είναι αρκετά καλή και ότι και τα βιβλία που διαβάζουμε είναι εξίσου καλό σκέφτηκα ότι ίσως θα μπορούσε να γίνει βιβλίο.
ΕΡ. Πόσα βιβλία σας έχουν εκδοθεί;
Κ. Πρωτοψάλτου: Τα βιβλία που έχουν εκδοθεί είναι πέντε. Στο συρτάρι που περιμένουν να σιτέψουν, νομίζω είναι καμιά εικοσιπενταριά
ΕΡ. Μας είπατε ότι τα βιβλία που εκδώσατε τα ξεκινήσατε για μια απλή ιστορία για τα παιδιά σας . Πριν κάνατε κάποιο άλλο επάγγελμα;
Κ. Πρωτοψάλτου: Είμαι βρεφονηπιοκόμος. Δουλεύω σε παιδικό σταθμό. Φροντίζουμε, προσέχουμε και προσπαθούμε να κρατήσουμε ασφαλείς τάξεις με πολύ μικρά παιδιά από 3 ? 4 ετών. Τα οποία όμως έχουν πολύ καλές ιδέες. Παράδειγμα ας πούμε μια ιστορία που δεν έχει εκδοθεί τουλάχιστον ακόμα, ήταν από τον παιδικό σταθμό όπου κάποια στιγμή ξεκινήσαμε να πούμε ιστορίες για το ψυγείο του σπιτιού μας. Ένα παιδάκι είπε ότι μέσα στην κατάψυξη του σπιτιού μου έχω έναν πιγκουίνο και μένει εκεί. Έτσι ξεκίνησε μια ιστορία. Γιατί για τα πολύ μικρά παιδιά η φαντασία τους δεν έχει περιορισμό ποτέ. Φαντάζονται και πιστεύουν αυτό που φαντάζονται ότι μπορούν να γίνουν τα πάντα, και ένας πιγκουίνος μπορεί να ζει στην κατάψυξη. Θέλω να πω ότι τα παιδιά δίνουν ωραίες ιδέες.
ΕΡ. Τι σας εμπνέει όταν θέλετε να γράψετε ένα βιβλίο;
Κ. Πρωτοψάλτου: Το πρωί που πάω στη δουλειά με τα πόδια ή το ποδήλατο ή το απόγευμα που πάω το παιδί μου στη Βέροια, στο φροντιστήριο, παρατηρώ γύρω μου. Υπάρχουν πράγματα που μου αρέσουν. Μπορεί να είναι φυσικά πράγματα ή κινήσεις ανθρώπων ή κάτι που είπε κάποιος που περνούσε από δίπλα μου και τον άκουσα. Συνήθως προσπαθώ να τα κρατήσω στο μυαλό μου μέχρι να βρω ένα σημειωματάριο, που έχω συνήθως, κυκλοφορεί κοντά μου, και μετά καθένα από αυτά ή ενώνοντας κάποια από αυτά μπορεί να γίνει έμπνευση για μια ιστορία.
Ερ. Πόσο χρόνο χρειάζεστε για να γράψετε ένα βιβλίο;
Κ. Πρωτοψάλτου: Μπορεί να είναι μερικές ώρες, μέρες ή μπορεί μερικοί μήνες. Συνήθως το να κάνω μια ιστορία με παίρνει μερικές ώρες, αλλά για να την τελειοποιήσω ή να κάνω αλλαγές αν δε μου αρέσει μπορεί να μείνει. Οι συγγραφείς λένε τις βάζουν τις ιστορίες, αφού τις γράψουν στο συρτάρι για να ωριμάσουν. Δηλαδή όταν την ξαναδιαβάσεις, μετά από ένα μήνα, θα δεις πράγματα που θα πεις εγώ τα έγραψα αυτό και γιατί το έγραψα και μετά θα πρέπει να το αλλάξεις. Οπότε οι ιστορίες θέλουν δυο και τρεις να τις αλλάξεις μέχρι να πάρουν μια μορφή που σε ικανοποιεί.
Ερ. Ποιο μήνυμα θέλετε να περάσετε με τα βιβλία σας;
Κ. Πρωτοψάλτου: Να σας πω κάτι. Σίγουρα έχω κάποια ιδέα όταν γράφω μια ιστορία αλλά δε θέλω να μεταφέρω κανένα μήνυμα. Ο καθένας που διαβάζει, αν εγώ πάρω ένα βιβλίο και το διαβάσω θα πάρω ένα μήνυμα που έχει να κάνει με τον τρόπο που μεγάλωσα, με αυτά που μου έλεγαν οι γονείς μου. Αν διαβάσεις εσύ το ίδιο βιβλίο θα πάρεις άλλο μήνυμα, γιατί μεγάλωσες με μια άλλη οικογένεια, πήγες σε ένα άλλο σχολείο. Όποτε μια ιστορία δίνει σε κάθε ένα άνθρωπο που τη διαβάζει ένα διαφορετικό μήνυμα. Και ποια είμαι εγώ ντε και καλά που πρέπει να μεταφέρω ένα μήνυμα.
ΕΡ. Με τα βιβλία σας νομίζετε ότι βοηθάτε τα παιδιά;
Κ. Πρωτοψάλτου: Αν έστω και λίγα παιδιά από αυτά που ακούνε μια ιστορία ευχαριστιούνται , χαίρονται, την βρίσκουν αστεία, ή πιστεύουν ότι τα 10 λεπτά που πέρασαν ακούγοντας την ιστορία είναι ωραία λεπτά, όπως όταν τρως μια πίτσα ή ένα παγωτό νομίζω ναι. Εξάλλου το να κάνεις κάποιον να περάσει ωραία δεν είναι μια βοήθεια;
Ερ. Γιατί γράφετε μόνο παιδικά βιβλία;
Κ. Πρωτοψάλτου: Δε γράφω μόνο παιδικά βιβλία. Γράφω και ιστορίες για μεγάλους. Απλά νομίζω ότι είναι στο στάδιο ότι δεν είναι αρκετά καλές για να γίνουν βιβλίο. Πιστεύω ότι μεγαλώνοντας κι άλλο, κάποια στιγμή ίσως τις κάνω καλύτερες .
ΕΡ. Τα βιβλία για τους ενηλίκους τι θέματα έχουν;
Κ. Πρωτοψάλτου: Γράφω διηγήματα για ενήλικες και πιο πολύ έχουν να κάνουν με δικές μου αναμνήσεις από τους παππούδες μου και από την παιδική μου ηλικία.
Ερ. Όταν γράφετε ένα βιβλίο τι νιώθετε;
Κ. Πρωτοψάλτου: Τι νιώθω; Εμ… Τώρα ας σου πω ότι νιώθω φαγούρα στα χέρια θα το πιστέψεις. Όταν έχω μια ιδέα νιώθω φαγούρα στα χέρια μου μέχρι να ξεκινήσω να τη γράφω. Δυσκολεύομαι να την αφήσω πάρα πολύ και αν την αφήσω για να κάνω κάποια άλλη δουλειά στο σπίτι, κάτι που πρέπει να γίνει, πολύ γρήγορα ξαναγυρνάω γιατί δεν μπορώ να την αφήσω. Νιώθω τρομερή ικανοποίηση, όταν τελειώνει σαν να έχω κάνει μια πολύ δύσκολη δουλειά που έπρεπε να κάνω.
Ερ. Μέσα στο χρονικό διάστημα που περιμένατε από το 2001 ? 2008, για να εκδοθεί το βιβλίο σας είχατε σκεφτεί να τα παρατήσετε, ότι η ιστορία δεν είναι καλή;
Κ. Πρωτοψάλτου: Η ιστορία εκείνη, η πρώτη, είχε αρέσει σε πολλούς ανθρώπους, σε αρκετούς τέλος πάντων. Όταν τη διάβασαν η τους τη διάβασα χωρίς να είναι βιβλίο, ακόμα, και από πολλούς ανθρώπους άκουγαν θετικά σχόλια. Για παράδειγμα αν σας διαβάσω μια ιστορία και μου πείτε όλοι ότι σας άρεσε, είστε ένα αρκετά μεγάλο και καλό κοινό, αν είναι για την ηλικία σας προφανώς, για να πω ότι αν έχει αρέσει στα παιδιά της Πέμπτης και της Έκτης που είναι 100 εδώ μέσα, αν άρεσε σε 80 μπορώ να πώ ότι θα αρέσει και σ? άλλα παιδιά της Ε΄ και της ΣΤ΄. Αυτό είναι ένα κριτήριο. Τώρα από κει και πέρα πόσοι εκδοτικοί οίκοι θα σου πουν όχι μέχρι κάποιος θα σου πει ναι αυτό εξαρτάται από πολλά πράγματα, από τον προγραμματισμό του εκδοτικού οίκου, από τον αν είσαι γνωστό, όσο πιο γνωστός είσαι τόσο πιο εύκολο να εκδοθεί μια ιστορία σου. Αλλά ειλικρινά το πιστεύω. Έχω στείλει πολλές ιστορίες σε πολλούς εκδοτικούς οίκους. Έχω πάρει κάποιες θετικές και αρκετές αρνητικές απαντήσεις όλα αυτά τα χρόνια, αλλά εξακολουθώ να πιστεύω ότι μια καλή ιστορία πάντα αξίζει, και θα πω κάτι τελευταίο πάνω σε αυτό. Είχα διαβάσει κάπου ότι η ιστορία του Χάρι Πότερ, το 1ο βιβλίο, «Η φιλοσοφική Λίθος», πήρε πολλά όχι από πολλούς εκδοτικούς οίκους μέχρι που τελικά έφτασε σε ένα ο οποίος είπε ναι και κάτι μου λέει ότι και ο εκδοτικός οίκος και η συγγραφέας ωφελήθηκαν πολύ. Οπότε θέλω να πω ένα όχι από έναν εκδοτικό οίκο δε σημαίνει ότι η ιστορία δεν είναι καλή. Σημαίνει ότι για κάποιο λόγο, ο υπεύθυνος που τη διάβασε δεν του άρεσε.
Ερ. Θα θέλατε να αλλάξετε κάτι σε κάποιο βιβλίο που έχετε γράψει;
Κ. Πρωτοψάλτου: Εμ… Ναι. Αλλά όχι από την ουσία των βιβλίων. Μερικά κομμάτια, που έχοντας μεγαλώσει αρκετά, και βλέποντάς τα πιστεύω ότι είχα, ίσως, χρησιμοποιήσει κάποιες λέξεις που δεν απευθύνονται σε τόσο μικρά παιδιά. Ίσως έπρεπε να το κάνω λίγο πιο εύκολο πιο κατανοητό. Τέτοιου είδους αλλαγές, όχι την ουσία της ιστορίας.
Ερ. Ποιο είναι το αγαπημένο δικό σας βιβλίο;
Κ. Πρωτοψάλτου:Από αυτά που έχω γράψει εγώ; Δεν έχω αγαπημένο από αυτά που έχω γράψει. Έχω αγαπημένα από άλλους. Είναι αν πω … παιδιά μου, δεν θα το καταλάβετε ίσως. Ας πούμε ότι έχετε τρία αδέρφια. Θα σε πουν ποιον αγαπάς περισσότερο. Θα πεις όχι, οκ, όλα αδέρφια μου είναι και τα αγαπώ. Κάπως έτσι είναι και τα βιβλία μου. Αλλά μου αρέσει πάρα πολύ ο Μικρός Νικόλας, από άλλων βιβλία μα πάρα πολύ. Έχω διαβάσει όλες τις ιστορίες του.
Ερ. Τα βιβλία σας που έχουν εκδοθεί συνεχίζετε να τα διαβάζετε ακόμα και τώρα;
Κ. Πρωτοψάλτου: Ναι, γιατί τα βιβλία μπορεί να μην αλλάζουν αλλά αλλάζω εγώ. Νιώθω άλλα πράγματα. Είναι όπως σας είπα πριν. Όλοι σας να πάρετε το ίδιο βιβλίο ο καθένας θα δει διαφορετικά πράγματα μέσα σ? αυτό. Και μετά δέκα χρόνια θα νιώσεις διαφορετικά πράγματα. Έτσι συμβαίνει με εμένα.
Ερ. Έχετε πάρει κάποιο αρνητικό σχόλιο από τα παιδιά σας;
Κ. Πρωτοψάλτου: Η αλήθεια είναι πώς δεν μπορώ να θυμηθώ, γιατί έχουν περάσει πολλά χρόνια αλλά σίγουρα έχω κάποιες ιστορίες τις οποίες τις έγραψα, τις διαβάσαμε και είπαν ότι δεν είναι και τόσο καλές ή δεν έχουν νόημα ή μου είπαν κάποιες λεπτομέρειες που δεν τους άρεσαν. Οπότε αυτές οι ιστορίες μπήκαν σε ένα συρτάρι και πάλιωσαν και νομίζω δεν θα γίνουν βιβλία.
Ερ. Βασίζεται κάποιο βιβλίο σας σε πραγματικό γεγονός;
Κ. Πρωτοψάλτου: Ναι, αλλά είναι ιστορία για μεγάλους.
Ερ. Τη δουλειά σας τη βλέπετε σαν επάγγελμα ή σαν χόμπι;
Κ. Πρωτοψάλτου: Τη δουλειά της συγγραφέας εννοείς έτσι. Κάτι που θεωρείς επάγγελμα σου δίνει αρκετά χρήματα για να ζήσεις. Η συγγραφή μου δίνει κάποια χρήματα αλλά όχι αρκετά για να ζήσω. Θα ήθελα πάρα πολύ να μπορώ να είμαι μόνο συγγραφέας και να μπορώ να ζήσω αλλά δεν μπορώ. Τώρα αν ποτέ γίνω τόσο πετυχημένη… Δεν νομίζω…
Ερ. Έχετε κάποιο συγγραφέα πρότυπο;
Κ. Πρωτοψάλτου: Πρότυπο… Ναι. Ο συγγραφέας του Μικρού Νικόλα και ο εικονογράφος, Ρενέ Γκοσινί και Ζαν Ζακ Σανπέ. Γιατί μου αρέσει τρομερά ο τρόπος που γράφει. Γιατί γράφει σαν να γράφει ένα παιδί. Επίσης μου αρέσει και ο Γιάννης Ξανθούλης ο οποίος είναι ένας συγγραφέας που γράφει για μεγάλους. Έχει γράψει και παιδικές ιστορίες. Γράφει με έναν τρόπο που για μένα είναι ιδιαίτερος
ΕΡ. Νομίζετε ότι τα παιδικά βιβλία που γράφονται τώρα διαφέρουν με εκείνα που γράφονταν πριν από σαράντα χρόνια;
Κ. Πρωτοψάλτου: Να σε ρωτήσω; Πιστεύεις ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε κάποιον που ήταν παιδί πριν από 40 χρόνια και σε κάποιον που είναι παιδί τώρα;
Παιδί: Όχι.
Κ. Πρωτοψάλτου: Είναι γιατί είσαι παιδί. Τώρα είναι εντελώς διαφορετικήεποχή από ότι πριν 40 χρόνια. Ξεκινώντας από το ότι δεν υπήρχε ίντερνετ, καλά και κινητά τηλέφωνα δεν υπήρχαν. Πάρα πολλές από τις δυνατότητες που δίνονται στον άνθρωπο τώρα δεν υπήρχαν. Βέβαια δεν υπήρχαν και αρκετά πράγματα που υπάρχουν τώρα και δεν είναι τα καλύτερα. Θέλω να πω τα παιδιά μεγαλώνουν σε διαφορετικές συνθήκες, είχαν διαφορετικές ανάγκες και τα βιβλία που γράφονταν τότε κάλυπταν εκείνες τις ανάγκες ενώ τα βιβλία που γράφονται τώρα καλύπτουν τις ανάγκες του τώρα. Βέβαια αν πάρεις το Μικρό Νικόλα, ένα βιβλίο που γράφτηκε πριν από 50 χρόνια, μπορεί να είναι τόσο σύγχρονο που μπορεί να αρέσει σε σας και σε μένα και σε κάποιους παλιότερους. Αλλά αυτό δεν το καταφέρνουν όλα τα βιβλία που γράφτηκαν πριν από 40 -50 χρόνια.
Ερ. Διαβάζετε βιβλία, αν ναι τι είδους βιβλία σας αρέσουν, σας ψυχαγωγούν;
Κ. Πρωτοψάλτου: Διαβάζω μυθιστορήματα, ιστορίες τρόμου και αστυνομικά. Μόνο που εξαιτίας των σπουδών μου δεν προλαβαίνω. Τώρα διαβάζω ευρωπαϊκή ρομαντική ποίηση του 18ου αιώνα. Δε μου αρέσει καθόλου αλλά δίνω ένα μάθμα. Δεν είναι ευχαρίστηση.
ΕΡ. Πώς περνάτε τον ελεύθερο χρόνο σας;
Κ. Πρωτοψάλτου: Παλιότερα , μέχρι πέρυσι, μου άρεσε να περνάω τον ελεύθερο χρόνο μου στην αυλή, στον κήπο αλλά γιατί έχω ξεκινήσει ένα μεταπτυχιακό , σπουδάζω δηλαδή και εγώ ξανά στη συγγραφή δεν έχω πολύ ελεύθερο χρόνο. Αλλά μου αρέσει να διαβάζω.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ
